Oyun Terapisi Nedir? Neden İyileştirir?
Oyun Terapisi nedir? Ebeveynler 14 yaşından küçük çocukları için psikolojik destek almak istediklerinde oyun psikoterapisi ve oyun psikoterapisti gibi kavramlarla karşılaşıyorlar. Ebeveynlerimizin çoğunlukla bu kavramlar hakkında net ve doğru bilgileri olmuyor. Ebeveynlerimizin oyun terapisi hakkında bilgilerini netleştirmek, çocukların neden oyun oynamaya ihtiyacı olduğunu ve oyun terapisine ihtiyaç duyabileceğini açıklamak ve çocukları için psikolojik destek alabilmelerini kolaylaştırabilmek adına bu yazıyı hazırladık.
Oyun Terapisi Nedir? Oyun Terapisti Kimdir?
Oyun terapisi derneği (Association for Play Therapy) tanımına göre oyun terapisi, “bu alanda eğitim görmüş psikoterapistlerin, kişiler arası bir süreç oluşturmak, danışanlarının ruhsal-toplumsal
problemlere mani olmalarına veya çözümlemelerine ve ideal bir şekilde büyümelerini ve gelişmelerini desteklemek doğrultusunda oyunun terapötik gücünden faydalanılması” dır. 2 ile 12 yaş arasındaki çocuklara uygulanabilir.
Oyun çocuğun duygularını ifade etmesinin doğal bir yoludur. Çocuklar diğer insanlarla olan ilişkilerinde karşılaştıkları düşünce ve duyguları, oyun dünyalarında yeniden meydana getirirler. Sözcükler çocuklar için yetersiz ve beceriksizdir. Çocuğun sözcüklere
dökemediği duyguları vardır ancak oyun yetkin olarak baş edebildiği bir şeydir.
Virginia M. Axline
Oyun Terapisi Neden Yapılır?
Çocukların Yaşamlarında Oyunun Nasıl Bir Etkisi Vardır?
Oyun oynamak özellikle ilkokul dönemine kadar tüm çocukların gelişimsel ihtiyacıdır. Oyun oynamanın çocukların dilsel, zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimlerini desteklediği bilinmektedir. Aşağıda kısaca bu gelişim alanlarından bahsedilmiştir.
Oyunun Dil ve Zihin Gelişimine Etkisi
- Çocuklar oyunla diğer insanlarla iletişim kurmayı öğrenir. Dil gelişimleri desteklenir.
- Çocuklar oyun oynayarak aralarında bilgi alışverişi sağlarlar. Yeni kelimeler, oyunlar, kültürler ve davranışlar öğrenebilirler.
- Oyun oynayarak yaratıcılıklarını geliştirirler.
Oyunun Duygusal Gelişime Etkisi
- Çocuklar oynadıkları oyunlardan zevk alırlar. Oyun sürecinde mutluluk, heyecan ve neşe gibi olumlu duyguları yaşarlar.
- Çocuklar oyunlar sayesinde bencillik ve benmerkezcilikten paylaşmaya ve toplumsallaşmaya geçerler.
Oyunun Sosyal Gelişime Etkisi
- Çocuklar oyunla birlikte ve bir grupla bir şeyler yapmayı öğrenirler.
- Çocuklar oyun grubu içinde yardımlaşmayı, dayanışmayı, empati kurmayı, kişisel tercihlere ve haklara saygı duymayı öğrenirler.
Oyun Terapisi Nasıl İyileştirir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi oyun çocukların fiziksel, sosyal, duygusal, dil ve bilişsel gelişimlerinde çok önemli bir yere sahipti. Bu gelişimsel etkilerin yanında oyunun çocukların
karşılaştığı gelişimsel ve sosyal duygusal zorluklar karşısında tedavi edici etkisi ilk defa Schaefer tarafından tanımlanmıştır.
Schaefer’a göre oyun terapisinin iyileştirici etkileri şu şekildedir:
Kendini İfade Etme
Çocukların yaşadıkları zorlukları sözel olarak ifade etmekte sınırlı dil becerileri ve bilişsel gelişim özellikleri nedeniyle zorlanmaktadırlar. Ancak terapi ortamında oyunlar ve oyuncaklarla yaşadıklarını sembolleştirerek canlandırma ve daha kolay ifade etme imkanı bulmaktadırlar.
Bilinç Dışına Erişme
Çocuklar oyuncakları sembolleştirerek aslında kendilerinin de bilinçli olarak farkında olmadıkları ihtiyaç ve zorlanmalarını ifade edebilmektedirler.
Doğrudan ve Dolaylı Öğrenim
Çocuklar oyun oynarken görsel, işitsel, dokunsal olarak farklı uyaranlar deneyimledikleri ve oyundan haz aldıkları için oyun ortamında öğrenmeleri
kolaylaşmaktadır.
Duygulsal Boşalma ve Katarsis
Çocukla oyun yoluyla ifade edemedikleri duygularını ve zorlayıcı yaşantılarını yeniden canlandırıp ifade ederek düşünceleri, duyguları ve davranışları üzerinde kontrol sağlayabilirler.
Stres Aşılama ve Olumsuz Duygulanımın Karşı Şartlandırılması
Çocuklar gelecekte gerçekleşmesinden kaygı duydukları olayları ve durumları oyun terapisi ortamında prova edebilirler. Bu sayede çocuğun gelecekte onu kaygılandıran durumlara karşı daha az kaygılanması ve güvende hissetmesi sağlanabilmektedir. Oyun terapisi kaygı, stres, korku ve üzüntü
gibi yoğun yaşanan duyguların şiddetini azaltır ve olumlu duygulanımları destekler.
Yüceltme
Toplumsal olarak kabul edilemeyecek arzu ve davranışların kabul edilebilir olan uygun arzu ve davranışlarla değiştirilmesidir.
Bağlanma, Benlik Saygısı ve İlişki Geliştirme
Oyun terapisi ile ebeveyn çocuk ilişkisi güçlenebilmekte, destekleyici, güvenli bağlanmalar yeniden kurulabilmektedir. Oyun terapi ortamının sunduğu kabul edici, özgür, yaratıcı ve güvenli ortamın çocuğun özsaygı ve özgüveninin güçlenmesine yardımcı olmaktadır.
Çocuklar fantezileri ve gerçek durumları canlandırarak iki durum arasındaki benzerlik ve farklılıkları görebilirler.
Kendini Kontrol ve Sosyal Yeterlilik
Oyun terapisi ortamının kabul edici ve güvende hissettirici atmosferi ile çocuk rahatça kendisini ifade etme imkanı bulur ve özkontrol, empati, başkalarından yardım isteme, yardım etme ve insanlarla ilişki kurma gibi sosyal becerileri geliştirmekte oyun terapisinin olumlu etkileri vardır.
Fiziksel Sağlık
Çocukların yaşadığı yoğun üzüntü, kaygı, stres ve korku duyguları bedensel sağlıklarını olumsuz etkileyebilmektedir. Oyun ortamının olumsuz duygulanımları azaltıp olumlu duyguları destekleyerek fiziksel sağlığı desteklemektedir.
Oyun Terapisi İle Hangi Konularda Çalışılabilir?
KAYNAKLAR
Teke, E. (2019). Oyun Terapi̇si̇yle Bütünleşti̇ri̇lmi̇ş Grupla Psi̇koloji̇k Danışmanın İlkokul
Öğrenci̇leri̇ni̇n Sosyal Kaygı Düzeyleri̇ne Etkisi(Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan
Üniversitesi).
Ediz, T. Ü. R. E., & BARUT, Y. (2020). Türkiye’de yapılan oyun terapisi çalışmalarının
incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 4(8), 127-138.
KİTAP
Virginia M. Axline Oyun Terapisi
Yazar: Emir Numan Kalıncı
