Çocuklarda Okula Uyum Süreci
Okula başlamak bireyin yaşamındaki ilk ayrılıklardan bir tanesidir. Uzun yıllar sürecek eğitim öğretim hayatının başlangıcı olan anasınıfı ve ilkokul 1.sınıf hem veliler hem de çocuklar için farklı yaşantıları içermektedir. Çocuğunuz yeni bir başlangıç yaparken okula uyum süreci için, ebeveynleri olarak sizlerin davranış ve tutumları da çocuğunuzun okul yaşantısı üzerinde belirleyici olacaktır. Bu sürecin sorunsuz ve keyifli geçmesi için bazı önemli noktalara dikkat edilmesi faydalı olacaktır. Bununla birlikte her çocuğun biricik olduğu ve okula uyum süreçlerinin de birbirinden farklı olduğu unutulmamalı ve çocuğa göre yaklaşım belirlenmelidir.
Çoçuğun Yeni Ortamı ve Zihninden Geçenler
- Kabul görecek miyim?
- Canım sıkılacak mı?
- Evimize ne kadar uzaklıktayım?
- Burada neler yapacağım ?
- Annem beni alacak mı? (terk edilme korkusu)
- Öğretmenim beni sevecek mi?
- Arkadaşlarım olacak mı?
- Okulda kaybolur muyum?
Çocuklar kurallarına ve düzenine aşina olduğu güvenli
ortamlarından çıkarak, bilinmezlik içeren ve kendi içinde kuralları ve
standartları olan bir sisteme okula başlamaktadır. Bununla birlikte daha
kurallı ve eşit düzeyde ilgi gördüğü bir ortama dahil olmaktadır. Bu süreçte
ilk zamanlar çocuğun yanında bir destek unsuru olarak bakım veren kişiyi
istemesi doğaldır. Çocuğunuz okula uyum süreci için yeni bir başlangıç yaparken, ebeveyn olarak sizlerin davranış ve tutumları da çocuğunuzun okul yaşantısı üzerinde
belirleyici olacaktır. Bu dönemde ailelerin sıklıkla yaptığı ve çocuğun okula
uyum sürecini olumsuz şekilde etkileyebilen bazı örnek durumlar aşağıda
verilmiştir. Sizlerin bu davranışlardan kaçınmanız çocuğunuzun okula uyum
sürecinde önem taşımaktadır.
Okula Uyum Sürecinde Alışma Sürecini Güçleştiren Durumlar
- Velinin çocuk ile birlikte sınıfa girmesi
- ·Çocuğun ayrılmakta zorlandığı bir yetişkin tarafından okula getirilmesi
- ·Okulda vedalaşma sürecinin çok uzun veya çok kısa tutulması
- ·Çocuğun öğretmen ve okul ile korkutulması
- ·Velinin çocuğa “Okulda sıkıldın mı? gibi olumsuz ifadeler kullanarak sorular sorması
- ·Çocuğun okula alışması ile ilgili kaygıların aile tarafından çok fazla dile getirilmesi
- ·Çocuğun okulda geçireceği saatler için aile bireylerinin çocuğun yanında planlamalar yapması (“Sen okula gittiğinde biz de kardeşini parka götüreceğiz.” vb.)
- ·Aile bireylerinin çocuğun okula gitmesi ile ilgili tutarsız davranması (örneğin; çocuk okula gitmek istemediğinde bazen gitmesi için zorlaması bazen evde kalmasına izin vermesi)
Okula Uyum Sürecinde Neler Yapabilirim??
Her çocuk biriciktir, her çocuk eşsizdir bu nedenle öncelikle her şeyleriyle kendilerine özgü oldukları unutulmamalıdır. Çocuklar arasında asla okula uyum ile ilgili bir kıyaslama yapılmamalıdır. Bu süreci kimi çocuk iki kimi çocuk yirmi günde tamamlamaktadır.
·Anne-babanın kaygısının çocuğa geçeceği unutulmamalıdır. İlk günler, aile bireyleri mümkün olduğunca sakin ve çocuğa güven verici bir tutum sergilemelidir. Bu ilk zamanlar bir hazırlık aşaması olarak görülmelidir. Elbette ki bir sonu vardır!
·Öncelikle çocuğun zihninde okulla ilgili olumlu bir görüntü oluşması gerekir. Okuldan söz ederken “Okulun çocuklar için düzenlenmiş özel bir yer olduğu, orada çocukların hoşuna gidecek etkinliklerin yapıldığı, oyunlar oynandığı, okulun yeni arkadaşlar edineceği hoş bir yer olduğu” vurgulanmalıdır.
·Okulun oryantasyon planı hakkında bilgi edinilmelidir.
Çocuklara okulu ve öğretmeni tanıtılmalı, çocukların öğretmenine güven duyması sağlanıp ihtiyaç duyduğu her an öğretmeninden yardım isteyebileceğini anlatılmalıdır
·Çocukların okulda ne kadar zaman geçireceği , okulda onları kimlerin karşılayacağı, okul sonrasında kimin alacağı konusunda çocuklara bilgi verilmelidir.
·Okulda onu nelerin beklediği ve okulda yapacakları hakkında bilgi verilmelidir.
·Eve geldiğinde okulla ilgili çocukla konuşulmalıdır (Bugün seni en çok ne mutlu etti? vb.)
·Güvenli ayrışma yaşanması için ifade biçimlerine dikkat edilmelidir (ben- biz ayrımına dikkat etmek)
ÇOCUĞUNUZA BUNLARI SÖYLEMEYİN
•Ağlamazsan ne istersen alırım
•Galiba sen okula alışamayacaksın
•Ağlarsan giderim
•Bebekler ağlar sen artık büyüdün
•Böyle yaparsan seni kimse sevmez
•Bak kimse ağlıyor mu? Çok ayıp
ÇOCUĞUNUZA BUNLARI SÖYLEYİN
Seni anlıyorum
•Yeni arkadaşların olacak onlarla etkinlik yapacaksın
•Yeni ortama girmek seni kaygılandırıyor ama bu durum geçecek.
•Herkes senin gibi okula yeni başladı.Öğretmeniniz sizin tanışmanıza yardımcı olacak
•Seni zamanında almaya geleceğim
•Okuldan çıktığında seni bekliyor olacağım